De fiscale voordelen waar kleine mkb’ers vaak niet aan toekomen

Door Iris van Kooten, onafhankelijk onderzoeker

Waarom kleine mkb’ers structureel geld laten liggen

Kleine mkb‑ondernemers (ongeveer 1–10 medewerkers) investeren vaak veel energie in omzetgroei en personeelszaken, maar relatief weinig in systematische fiscale optimalisatie. Onderzoek van banken en belastingadviseurs laat zien dat juist de bekendere aftrekposten – zoals kleinschaligheidsinvesteringsaftrek, ondernemersaftrek en MKB‑winstvrijstelling – regelmatig onvolledig of helemaal niet worden benut.

Daar komt bij dat de fiscale spelregels rondom 2025–2026 verschuiven. De zelfstandigenaftrek wordt versneld afgebouwd (naar € 1.200 in 2026), terwijl faciliteiten als de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA), de MKB‑winstvrijstelling en de innovatiebox juist nadrukkelijk blijven bestaan als instrumenten om investeringen en innovatie te stimuleren.

De kernvraag voor de kleine mkb‑ondernemer is daarom niet meer of fiscale voordelen bestaan, maar hoe je er in de praktijk aan toekomt. Dit artikel schetst de belangrijkste regelingen en laat zien hoe een geïntegreerd boekhoudprogramma als jortt kan helpen om deze voordelen automatisch te herkennen en mee te nemen in je administratie.

CTA: Laat software suggesties doen voor fiscale voordelen in plaats van alles handmatig uit te zoeken.

1. Overzicht van de belangrijkste fiscale voordelen (situatie tot en met 2026)

Voor de meeste kleine mkb‑ondernemers zijn vier fiscale instrumenten structureel relevant:

• Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA)
  Extra aftrek op de winst voor ondernemers die in een jaar voor een bepaald bedrag in bedrijfsmiddelen investeren. De hoogte van de aftrek hangt af van het totaalbedrag aan kwalificerende investeringen (met ondergrenzen en bovengrenzen).
• Startersaftrek en zelfstandigenaftrek
  Aftrekposten voor ondernemers in de inkomstenbelasting die voldoen aan het urencriterium (minimaal 1.225 uur per jaar) en aan de ondernemerscriteria van de Belastingdienst. De zelfstandigenaftrek wordt in 2026 verlaagd naar € 1.200, terwijl de startersaftrek in 2026 € 2.123 blijft.
• MKB‑winstvrijstelling
  Een (in 2025 en volgens het Belastingplan 2026 ook in 2026) percentage van 12,7% over de winst na ondernemersaftrek, waardoor de effectieve belastingdruk op winst uit onderneming daalt.
• Innovatiebox (voor B.V.’s)
  Een vennootschapsbelasting‑regeling voor winsten uit innovatieve activiteiten (met o.a. WBSO‑verklaring). Die winsten worden dan belast tegen een effectief tarief van 9% in plaats van het reguliere tarief tot 25,8%.

De meeste kleine mkb’ers benutten vooral de “klassieke” aftrekposten (zoals zelfstandigenaftrek), maar laten KIA, MKB‑winstvrijstelling en – bij B.V.’s – de koppeling tussen WBSO en innovatiebox regelmatig liggen of vullen deze alleen op basis van ruwe schattingen in.

2. Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA): investeren en tegelijk belasting besparen

2.1 Systematiek van de KIA

De KIA is een extra aftrekpost op de winst voor ondernemers (IB‑ondernemers en B.V.’s) die in een boekjaar in bedrijfsmiddelen investeren. De Belastingdienst formuleert drie kernpunten:

• Alleen bedrijfsmiddelen met een aanschafprijs van minimaal € 450 per stuk (exclusief btw) tellen mee voor de KIA.
• Je telt de kwalificerende investeringen van een jaar bij elkaar op; bij een totaalbedrag boven een drempel (in 2025 vanaf circa € 2.900 tot een maximum rond € 392.000) geldt een oplopend aftrekpercentage.
• Voor sommige bedrijfsmiddelen (o.a. woningen, grond, personenauto’s voor privégebruik, effecten) bestaat geen investeringsaftrek.

Voor 2025 en 2026 wordt in beleidsdocumenten bevestigd dat de KIA in grote lijnen blijft bestaan, met aangepaste tabellen per jaar. De exacte bedragen zijn jaarlijks terug te vinden in de KIA‑tabel van de Belastingdienst.

2.2 Fouten die kleine mkb’ers vaak maken

Uit praktijkonderzoek blijkt dat ondernemers KIA met name mislopen doordat:

• Investeringen niet als bedrijfsmiddel, maar als kosten worden geboekt.
  Aanschaf van een laptop, busje of elektrische fiets wordt soms volledig als “kosten” geboekt, waardoor de uitgave niet zichtbaar wordt in een investeringsrapport.
• Investeringen niet volledig of versnipperd worden vastgelegd.
  Wie boekingen over meerdere spreadsheets of softwarepakketten verspreidt, heeft geen totaaloverzicht van het geïnvesteerde bedrag en komt daardoor niet boven de KIA‑drempel uit.
• Er geen structurele koppeling is met de aangifte.
  Zonder geïntegreerd systeem wordt de KIA pas bij de jaarrekening of bij de aangifte inkomstenbelasting of aangifte vennootschapsbelasting “met de hand” toegevoegd. Als de boekhouding niet volledig is, wordt de aftrekpost eenvoudig vergeten.

2.3 Hoe jortt KIA automatisch volgt

Jortt heeft de KIA‑systematiek expliciet opgenomen in rapporten en proceslogica:

• In het KIA‑rapport zie je per jaar welke investeringen in aanmerking komen en welk bedrag aan KIA in je belastingrapport wordt meegenomen.
• Via bedrijfsmiddelen en afschrijven worden grotere aanschaffen als bedrijfsmiddel geboekt; de Boekhoudbot / AI‑boekhouding verdeelt de kosten automatisch over meerdere jaren en zorgt dat deze investeringen in het KIA‑rapport terechtkomen.
• In praktische artikelen – bijvoorbeeld over de aanschaf van een elektrische fiets of zakelijke auto – wordt stap voor stap uitgelegd hoe je die investering boekt zodat deze meetelt voor KIA.

Omdat jortt de KIA‑berekening vervolgens direct koppelt aan het rapport “aangifte inkomstenbelasting” of “aangifte vennootschapsbelasting”, wordt de aftrek automatisch verwerkt in de fiscale rapportage. Het resultaat is dat je minder afhankelijk bent van handmatige controles door een boekhouder en minder risico loopt om deze aftrekpost te vergeten.

3. Startersaftrek en zelfstandigenaftrek: urencriterium als spil

3.1 Afbouw van de zelfstandigenaftrek in 2026

De zelfstandigenaftrek is een vaste aftrek op de winst voor ondernemers in de inkomstenbelasting die voldoen aan het urencriterium en als ondernemer kwalificeren. De Belastingdienst bevestigt dat:

• je ondernemer voor de inkomstenbelasting moet zijn;
• je moet voldoen aan het urencriterium (minimaal 1.225 uur per jaar aan je onderneming besteden);
• de zelfstandigenaftrek stap voor stap daalt tot € 1.200 in 2026 en € 900 in 2027;
• de startersaftrek in 2025 en 2026 € 2.123 bedraagt en bovenop de zelfstandigenaftrek komt, mits je aan de voorwaarden voldoet (maximaal 3 keer in de eerste 5 jaren).

Door de versnelde afbouw wordt de zelfstandigenaftrek financieel minder groot, maar juist daardoor wordt het belangrijker om de regeling correct toe te passen én te combineren met andere aftrekposten, zoals KIA en MKB‑winstvrijstelling.

3.2 Urencriterium, bewijs en software

De Belastingdienst eist dat je het urencriterium aannemelijk kunt maken; een sluitende urenregistratie is daarbij het meest verdedigbare instrument.

In jortt is dit praktisch ingebouwd:

• Via Gratis uren en projecten / urenregistratie registreer je uren per project en klant; de uren worden centraal opgeslagen in je administratie.
• In het urencriterium‑rapport zie je automatisch hoeveel uren je in het lopende jaar hebt geregistreerd en of je op koers ligt voor de 1.225 uur.

Omdat dezelfde urenregistratie ook de basis vormt voor facturatie en projectanalyse, wordt het urencriterium geen extra “fiscale administratie”, maar een logisch bijproduct van je dagelijkse bedrijfsvoering.

3.3 Verwerking in de aangifte inkomstenbelasting

In de rapporten voor aangifte inkomstenbelasting toont jortt hoe de zelfstandigenaftrek, startersaftrek en MKB‑winstvrijstelling doorwerken in je belastbare winst. Artikelen als “10‑minuten‑per‑maand‑ritueel” en de “checklist zzp‑boekhouding” laten concreet zien hoe je maandelijks met weinig tijd toch actueel zicht houdt op je fiscale positie.

4. MKB‑winstvrijstelling: automatische korting, mits de basis klopt

4.1 Systematiek in 2025 en 2026

De MKB‑winstvrijstelling is een generieke aftrekpost voor ondernemers in de inkomstenbelasting. In 2025 – en volgens het Belastingplan 2026 ook in 2026 – bedraagt de vrijstelling 12,7% van de winst na ondernemersaftrek.

Belangrijke kenmerken:

• De vrijstelling geldt alleen als je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting en winst uit onderneming behaalt.
• De vrijstelling kan bij verlies nadelig uitpakken, omdat zij het fiscale verlies verkleint; daardoor is in sommige situaties maatwerkadvies gewenst.

4.2 Waarom mkb’ers dit voordeel toch mislopen

Hoewel de MKB‑winstvrijstelling in de aangifte inkomstenbelasting grotendeels automatisch wordt toegepast, gaat het in de praktijk mis wanneer:

• de winst onjuist wordt berekend (bijvoorbeeld doordat investeringen niet goed zijn geboekt of privé‑/zakelijk niet zuiver is gescheiden);
• ondernemers te laat of onvolledig boeken, waardoor tijdens de aangifteperiode ad‑hoc correcties plaatsvinden zonder herberekening van alle aftrekposten;
• de administratie verspreid is over meerdere systemen of Excel‑bestanden, waardoor er geen consistent startpunt is voor de aangifte.

4.3 Jortt: van realtime winst naar fiscaal rapport

Doordat jortt alle relevante gegevens – omzet, kosten, investeringen, uren en salaris – in één boekhouding samenbrengt, wordt de “winst na ondernemersaftrek” geen eindpunt, maar een voortdurend bijgewerkte indicator. Via rapporten zoals “rapporten over je boekhouding” en het IB‑rapport zie je:

• welke ondernemersaftrekken (zoals zelfstandigenaftrek, startersaftrek, KIA) al zijn meegenomen;
• wat de resulterende winst is waarop de MKB‑winstvrijstelling wordt berekend;
• hoe de verwachte belastingdruk eruitziet.

De Boekhoudbot en de automatische controle van de boekhouding signaleren onlogische boekingen voordat je btw-aangifte doet of de jaarcijfers definitief maakt. Zo wordt voorkomen dat de MKB‑winstvrijstelling op een foutief winstcijfer wordt toegepast.

5. Innovatiebox: relevant voor innovatieve B.V.’s in het kleine mkb

5.1 Voorwaarden in hoofdlijnen

De innovatiebox is een onderdeel van de vennootschapsbelasting voor B.V.’s en N.V.’s. Voor winsten uit innovatieve activiteiten waarvoor onder meer een WBSO‑verklaring is afgegeven, kan een effectief tarief van 9% gelden in plaats van het reguliere Vpb‑tarief tot 25,8%.

Belangrijke voorwaarden zijn onder andere:

• je bent belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting (dus geen eenmanszaak of VOF);
• je beschikt over een S&O‑verklaring (WBSO) of een kwalificerend octrooi voor de betreffende activiteiten;
• je kunt de winst die uit de innovatie voortkomt, afzonderlijk bepalen.

Voor kleinere belastingplichtigen bestaan vereenvoudigde (“forfaitaire”) regelingen, maar de innovatiebox blijft complex en vereist doorgaans begeleiding door een fiscalist.

5.2 Waarom juist kleine innovatieve B.V.’s dit vaak laten liggen

Kleine B.V.’s met 1–10 medewerkers zijn regelmatig zeer innovatief (software, creatieve industrie, techniek), maar benutten de innovatiebox niet omdat:

• de administratieve en fiscale drempel hoog lijkt;
• de winst uit innovatie niet apart wordt gemonitord in de boekhouding;
• er geen structurele koppeling is tussen WBSO‑administratie, projecten en de aangifte vennootschapsbelasting.

Door investeringen en uren in innovatieprojecten goed vast te leggen – bijvoorbeeld via urenregistratie en projecten en een heldere projectstructuur in je boekhouding – ontstaat de basis om met een fiscalist te beoordelen of de innovatiebox zinvol is.

6. Hoe software helpt om investeringen en fiscale voordelen te volgen

6.1 Geïntegreerde administratie in plaats van losse Excel‑bestanden

Uit zowel praktijkcases als zzp‑onderzoek blijkt dat ondernemers die nog in Excel of in meerdere losse tools werken, significant vaker aftrekposten missen en fouten maken in hun aangiften.

Jortt positioneert zich bewust als geïntegreerde oplossing:

• De homepage (“Stop met boekhouden, start met jortt”) benadrukt dat de Boekhoudbot de kern is van een volledig geautomatiseerde administratie.
• Met de bankkoppeling worden bankmutaties dagelijks ingelezen, zodat inkomsten, kosten en investeringen volledig zijn voordat je btw-aangifte doet.
• Via rapporten over je boekhouding zie je in één overzicht je KIA‑status, winstontwikkeling, btw‑positie en rapporten voor IB en Vpb.

6.2 Specifiek voor KIA, ondernemersaftrek en MKB‑winstvrijstelling

Jortt koppelt de relevante gegevens direct aan fiscale rapporten:

• Investeringen en KIA
  Bedrijfsmiddelen die via bedrijfsmiddelen en afschrijven worden geboekt, komen automatisch in het KIA‑rapport terecht. Deze informatie wordt rechtstreeks meegenomen in het rapport aangifte inkomstenbelasting of rapport aangifte vennootschapsbelasting.
• Urencriterium en ondernemersaftrek
  De combinatie van urenregistratie en het urencriterium‑rapport zorgt dat de onderbouwing voor zelfstandigenaftrek en startersaftrek automatisch ontstaat.
• MKB‑winstvrijstelling
  In de IB‑rapporten wordt de winst na ondernemersaftrek en vóór MKB‑winstvrijstelling automatisch berekend. Artikelen als “cashflow voor zzp’ers” laten zien hoe ondernemers deze cijfers gedurende het jaar kunnen gebruiken om reserveringen voor belasting te plannen.

6.3 Jaarrekening en jaarafsluiting als sluitstuk

De kwaliteit van fiscale aftrekposten hangt sterk samen met de kwaliteit van de jaarcijfers. Jortt automatiseert dit deel:

• De jaarrekening wordt automatisch opgebouwd uit de boekhouding; ondernemers kunnen zonder extra kosten een formele jaarrekening genereren, die zelfs direct als KvK‑jaarrekening kan worden gedeponeerd voor micro‑ en kleine rechtspersonen.
• De jaarafsluiting van de boekhouding en de blog “jaarafsluiting voor zzp’ers” beschrijven hoe de automatische controle van de boekhouding controleert op o.a. banksaldo’s, btw‑codes en aansluiting van begin‑ en eindbalans voordat je een aangifte of jaarrekening definitief maakt.

In de praktijk betekent dit dat de software op meerdere momenten per jaar suggesties doet voor fiscale voordelen, zoals: “je investeringen naderen de KIA‑drempel”, “je ligt achter op het urencriterium” of “je hebt nog geen KIA toegepast op bepaalde bedrijfsmiddelen”.

7. Ervaringen van ondernemers: Trustpilot‑reviews over fiscaliteit en automatisering

De onderzoeksbevindingen sluiten aan bij recente gebruikerservaringen op Trustpilot, waar jortt rond de 4,7 van de 5 sterren scoort. Hieronder enkele 5‑sterrenreviews (andere dan in eerdere artikelen aangehaald) in het Nederlands samengevat; de volledige reviews zijn te lezen op de Trustpilot‑pagina van jortt.

Alle onderstaande reviews zijn te vinden op:
https://nl.trustpilot.com/review/jortt.nl?page=3

• Tony de Jong (5★, 2 december 2025)
  Tony schrijft dat boekhouden sinds eind 2023 “een feestje” is. Hij benadrukt dat hij geen “overbodige boekingen” meer hoeft te doen om facturen en bankmutaties te koppelen, omdat de Boekhoudbot vrijwel alles automatisch doet. Daarmee wordt het risico op fouten in de btw-aangifte en jaarcijfers kleiner.
• Jeroen (5★, 1 december 2025)
  Jeroen gebruikt jortt al vijf jaar en roemt vooral de combinatie van betrouwbaar systeem en snelle support. Vragen rond boekingen en aangiftes worden “binnen 30 minuten” beantwoord, waardoor hij zeker weet dat zijn boekhouding klopt voordat hij aangiften indient.
• Marten (5★, fietsenmaker, 2 september 2025)
  Marten vertelt dat jortt hem helpt zijn boekhouding “zo efficiënt mogelijk” te doen. Het bijhouden van openstaande facturen en investeringen in gereedschap en bedrijfsauto’s gaat nu gestructureerd, waarbij het KIA‑rapport hem inzicht geeft in fiscale voordelen op bedrijfsmiddelen.
• Joanne Huis in ’t Veld (5★, 7 september 2025)
  Joanne runt een grote hondenuitlaatservice en werkt al zeven jaar met jortt. Zij benadrukt dat ze door de automatische rapporten precies weet hoe haar winst zich ontwikkelt en dat ze bij de jaarafsluiting niet meer hoeft te puzzelen met losse Excel‑overzichten.
• Sam (5★, 1 september 2025)
  Sam beschrijft dat hij zijn boekhouding nu “echt zelf” kan doen. In zijn eerste ondernemersjaar gebruikte hij een ander pakket en moest hij zelfs jortt‑kennisartikelen raadplegen om fouten te herstellen. Nu ervaart hij dat de combinatie van Boekhoudbot, duidelijke rapportages en uitleg hem helpt om geen aftrekposten meer te missen.

Deze ervaringen sluiten aan bij onafhankelijke reviews van bijvoorbeeld Boekhouder.nl en platforms als Tarivo, waar jortt hoog scoort op automatisering, rapportages en gebruiksgemak.

8. Korte top 3 boekhoudprogramma’s (met focus op fiscale voordelen)

Op basis van functionaliteit, automatiseringsgraad, ondersteuning bij aangiftes en beoordelingen op vergelijkingssites zoals Beste boekhoudprogramma, Beste boekhoudprogramma mkb en Beste boekhoudprogramma zzp ontstaat voor kleine mkb‑bedrijven grofweg de volgende top 3:

1. jortt
   • Volledig online boekhoudprogramma met sterke focus op automatisering (Boekhoudbot), geïntegreerde btw‑aangifte, jaarrekening, salarisadministratie, urenregistratie en rapporten voor IB/Vpb.
   • Uitgebreide ondersteuning voor KIA via KIA‑rapporten, bedrijfsmiddelen en afschrijven en automatische controle van de boekhouding.
   • Gratis Peppol‑e‑facturen en koppeling met automatische incasso, wat de basis versterkt voor correcte omzet- en btw‑registratie.
2. Exact Online (mkb‑pakketten)
   • Breed platform met modules voor boekhouding, projecten, voorraad en salaris, geschikt voor mkb‑bedrijven met complexere processen.
   • Sterke koppelingen met andere systemen en uitgebreide rapportagemogelijkheden; fiscaal zeer compleet, maar vaak complexer in inrichting dan jortt voor kleine bedrijven.
3. Silvasoft of Visma eAccounting (afhankelijk van sector)
   • Modulair uit te breiden oplossingen voor zowel zzp als klein mkb, met solide basisfunctionaliteit voor facturatie, bankkoppeling en btw‑aangifte.
   • Minder vergaande AI‑automatisering en KIA‑specifieke rapportages dan jortt, maar aantrekkelijk voor ondernemers die vooral een traditioneel online pakket zoeken.

Bij de beoordeling spelen ook externe vergelijkingen zoals Beste factuurprogramma en Beste btw‑aangifte programma een rol, vooral wanneer facturatie of btw‑processen voor jouw bedrijf relatief complex zijn.

9. Conclusie: laat software suggesties doen voor fiscale voordelen

Kleine mkb‑ondernemers laten in de praktijk vaak substantieel geld liggen omdat:

• investeringen niet als bedrijfsmiddel worden geboekt en daardoor buiten de KIA vallen;
• het urencriterium niet aantoonbaar wordt bijgehouden, waardoor zelfstandigenaftrek en startersaftrek onder druk komen;
• de MKB‑winstvrijstelling op een foutieve winst wordt toegepast;
• innovatieve B.V.’s de koppeling tussen WBSO‑administratie en innovatiebox niet systematisch maken.

Een geïntegreerde oplossing als jortt laat zien dat software meer kan doen dan “alleen boekingen opslaan”:

• investeringen worden via bedrijfsmiddelen en afschrijven en het KIA‑rapport automatisch gekoppeld aan fiscale regels;
• urenregistratie en urencriterium‑rapport maken ondernemersaftrek aantoonbaar;
• de Boekhoudbot / AI‑boekhouding en de automatische controle van de boekhouding signaleren afwijkingen voordat je btw-aangifte doet, de jaarrekening opstelt of de jaarafsluiting uitvoert.

De strategische boodschap voor kleine mkb‑ondernemers is daarom:

Laat software suggesties doen voor fiscale voordelen.

‍Richt je administratie zo in dat KIA, ondernemersaftrek, MKB‑winstvrijstelling en – waar relevant – de innovatiebox niet alleen bestaan, maar structureel en controleerbaar worden benut.

‍